Mùa đông thường khiến nguồn thức ăn cho gia súc trở nên khan hiếm, trong khi nhu cầu tiêu thụ lại tăng cao. Vì vậy, làm sao để cung cấp đủ thức ăn và chất dinh dưỡng cho chúng luôn là một thách thức. Nhiều hộ nông dân đã tận dụng cây chuối quanh nhà để ủ chua thức ăn, đặc biệt là những hộ chăn nuôi lợn. Vậy cách ủ cây chuối cho lợn là gì? Hãy cùng Loài Vật AZ khám phá chi tiết các bước hướng dẫn dưới đây để đạt hiệu quả cao và không lo bị hỏng khi sử dụng lâu dài nhé!
Cách ủ cây chuối cho lợn là gì?
Theo các chuyên gia, ủ chua thức ăn xanh cho vật nuôi là phương pháp bảo quản thức ăn xanh lâu dài bằng kỹ thuật lên men trong môi trường yếm khí. Kỹ thuật này giúp làm chín thức ăn mà không cần nấu nướng, đồng thời giữ nguyên các chất dinh dưỡng. Thức ăn thô từ cây xanh khó bảo quản tươi lâu, dễ thối rữa, gây lãng phí.
Vào mùa đông, thời tiết lạnh giá làm cây xanh khó phát triển, dễ thiếu hụt thức ăn thô xanh. Vì thế, ủ chua thức ăn xanh là biện pháp mang lại hiệu quả lâu dài nhất.
Trong cách ủ cây chuối cho lợn, quá trình lên men sinh ra axit lactic làm giảm độ pH, ức chế vi sinh vật có hại. Nhờ đó, vi sinh vật có lợi phát triển mạnh, tốt cho hệ tiêu hóa của gia súc. Đặc biệt, ủ chua giúp thức ăn thô mềm hơn, tăng lượng bột đường, làm vật nuôi dễ ăn hơn, ăn khỏe, lớn nhanh và ít bệnh tật. Vậy nên, ủ chua là biện pháp hàng đầu vừa đảm bảo chất dinh dưỡng cần thiết vừa khắc phục tính thời vụ, tránh tình trạng thừa hoặc thiếu thức ăn.
Tại sao nhiều hộ dân lại chọn ủ chua cây chuối cho lợn?
Nông dân có nhiều loại nông phẩm để làm thức ăn cho gia súc và lợn như sắn, khoai mì, ngô,… Tuy nhiên, cây chuối vẫn là lựa chọn hàng đầu cho việc ủ chua. Lý do là chuối là loại cây trồng phổ biến, dễ trồng, phát triển nhanh và cung cấp nhiều chất khoáng, đặc biệt là chất xơ. Thức ăn cho lợn cần đảm bảo đa dạng từ tinh bột, rau xanh, cám…
Ngoài ra, sử dụng thân chuối trong cách ủ cây chuối cho lợn không chỉ cung cấp nhiều dưỡng chất và chất xơ từ nguồn thức ăn xanh mà còn chứa lượng lớn vi sinh vật có lợi cho hệ tiêu hóa. Nhờ đó, lợn ăn tốt hơn, hấp thụ nhanh hơn, giúp chúng phát triển tốt ngay cả trong mùa đông khắc nghiệt khi nguồn thức ăn khan hiếm.
Chi tiết về cách ủ cây chuối cho lợn đơn giản và hiệu quả
Việc ủ chua cây chuối để dự trữ thức ăn lâu dài cho lợn không quá phức tạp, nhưng cần thực hiện đúng cách để đạt hiệu quả mong muốn. Dưới đây là hai phương pháp ủ cây chuối cho lợn vừa dễ thực hiện, vừa hiệu quả và có thể dự trữ lâu dài mà bà con không nên bỏ qua:
Cách ủ cây chuối cho lợn với rỉ mật đường
Nguyên liệu
- Có thể sử dụng thân hoặc đọt chuối tươi hay khô, nhưng phải đảm bảo không bị hư hỏng, sâu bọ, lẫn tạp chất. Tránh sử dụng thân chuối quá già.
- Hố ủ (hoặc túi ủ, bình ủ): Hố ủ cần được xây chắc chắn, khô ráo và có nắp đậy kín để tránh côn trùng và nước xâm nhập. Túi ủ nên là loại bạt dễ buộc kín để ngăn khí lọt vào. Bà con cũng có thể sử dụng các thùng nhựa hoặc thùng phi lớn để dễ di chuyển và vệ sinh sau khi sử dụng.
- Độ ẩm: Tiêu chuẩn độ ẩm từ 60 – 70%. Nếu dùng nguyên liệu khô, cần thêm chế phẩm sinh học rỉ mật đường.
Các bước tiến hành
- Vệ sinh thùng, hố hoặc túi ủ: Đảm bảo sạch sẽ, không chứa tạp chất bên trong. Nếu dùng túi ủ, chọn loại hai lớp dày dặn.
- Lót đáy: Lót đáy hố, thùng hoặc túi ủ bằng một lớp rơm khô hoặc bã mía, dày khoảng 10cm.
- Chuẩn bị chuối: Băm nhỏ chuối, loại bỏ bẹ già, hư nục. Rửa sạch chuối nếu cần và để ráo nước. Trộn đều chuối băm với một lượng muối trắng vừa đủ.
- Xếp nguyên liệu: Xếp chuối băm vào thùng, túi hoặc hố ủ từng lớp mỏng 10cm, nén chặt để không có khe hở và đẩy không khí ra ngoài. Có thể dùng máy hút chân không để hiệu quả hơn.
- Thêm muối và rỉ mật đường: Thêm muối và rỉ mật đường với tỉ lệ: 2 – 2,5 kg muối và 2,5 – 3kg rỉ mật đường cho mỗi 100kg chuối.
- Đậy kín: Dùng rơm khô phủ lên bề mặt một lớp dày 50 – 60cm, sau đó đậy nắp hoặc buộc kín miệng bao. Điều này giúp ngăn không khí và nước mưa xâm nhập.
Lưu ý: Không mở nắp hố, thùng hoặc túi ủ trong quá trình ủ chua để tránh không khí xâm nhập, gây hư hỏng thức ăn.
Hướng dẫn sử dụng
- Sau khoảng 6 – 8 tuần, chuối ủ lên men có mùi thơm vàng, có thể sử dụng cho vật nuôi.
- Khi lấy thức ăn từ hố, thùng hoặc túi ủ, cần đậy kín ngay sau khi lấy để tránh không khí xâm nhập làm hỏng thức ăn.
- Ban đầu, cho lợn ăn lượng nhỏ để làm quen, sau đó tăng dần.
- Trong giai đoạn vắt sữa hoặc gần thời điểm lấy sữa, không cho gia súc ăn thức ăn ủ chua.
Cách ủ cây chuối cho lợn bằng men ủ
Nguyên liệu
- Thân chuối xanh: 500kg, có thể thay bằng cây ngô, rau khoai,… Nguyên liệu cần đảm bảo không bị hư hỏng, lẫn tạp chất và được sơ chế bằng cách băm nhỏ hoặc cắt khúc 2 – 3cm.
- Hố ủ hoặc túi ủ: Hố ủ phải được đào ở nơi khô ráo, kết cấu kiên cố và có lớp bạt lót.
- Chế phẩm sinh học rỉ mật đường: 2 – 3 lít.
- Cám gạo: 20kg.
- Nước sạch: 100 lít.
- Men ủ thức ăn chăn nuôi Emzeo: Gói 200gr.
Cách tiến hành
- Chuẩn bị dung dịch men: Hòa mật rỉ đường với nước sạch và cám lên men Emzeo, khuấy đều và để khoảng 30 phút trước khi sử dụng.
- Chuẩn bị hố hoặc túi ủ: Làm sạch hố hoặc túi ủ, đảm bảo khô ráo, sau đó cho cây chuối vào hố hoặc túi ủ từng lớp với chiều dày 5 – 7cm, rắc đều cám gạo và tưới dung dịch men lên. Tiếp tục như vậy cho đến khi hết nguyên liệu hoặc hố (túi) đầy.
- Ủ kín: Với hố ủ, đậy kín bằng bạt để ủ. Còn với túi ủ, buộc chặt miệng túi. Sau khi ủ 2 – 3 ngày vào mùa hè hoặc 5 – 6 ngày vào mùa đông, có thể sử dụng thức ăn cho lợn.
Hướng dẫn cho lợn ăn thức ăn ủ men
Tùy theo giai đoạn phát triển và chế độ ăn của lợn mà cho lượng thức ăn ủ chua phù hợp. Nếu lợn thích ăn loãng, có thể pha dạng lỏng, còn nếu lợn thích ăn khô, chỉ cần trộn thức ăn chuối ủ chua với thức ăn đậm đặc. Trộn thức ăn ủ chua với thức ăn đậm đặc giúp nâng cao hiệu quả sử dụng, làm thức ăn ngon và giàu dinh dưỡng hơn. Tỉ lệ trộn thường là 60% thức ăn ủ chua và 40% thức ăn đậm đặc.
Cho lợn ăn 2 bữa mỗi ngày hoặc tùy theo nhu cầu. Thức ăn sau khi trộn nên cho lợn ăn ngay. Chọn thức ăn đậm đặc có hàm lượng đạm cao, trên 45% để đạt hiệu quả mong muốn.
Lời kết
Như vậy, cách ủ cây chuối cho lợn tuy không quá phức tạp nhưng đòi hỏi phải nắm vững các bước hướng dẫn để đạt hiệu quả cao. Cẩn trọng trong việc chọn nguyên liệu và men vi sinh để đảm bảo chất lượng thức ăn có thể lưu trữ lâu dài, không bị hỏng. Chúc bà con thành công!
