Trong chăn nuôi, đặc biệt là chăn nuôi heo, việc tiêm chủng vaccine là bước quan trọng và tiên quyết trong công tác phòng ngừa dịch bệnh. Để giảm nguy cơ mắc bệnh và duy trì sức khỏe của đàn heo, Loài Vật AZ sẽ hướng dẫn bà con cách tiêm thuốc cho heo cũng như lịch tiêm vaccine đầy đủ cho heo từ lúc mới sinh cho đến khi trưởng thành.
Một số lưu ý khi tiêm vaccine cho heo
Vaccine là một chế phẩm chứa kháng nguyên được tạo ra từ các vi sinh vật gây bệnh, đã được xử lý để đảm bảo an toàn, giúp cơ thể tự tạo ra khả năng miễn dịch chống lại những tác nhân gây bệnh. Để đảm bảo an toàn và hiệu quả tối đa của vaccine, cần lưu ý những điểm sau:
- Vaccine phải được bảo quản ở nhiệt độ lạnh và cần để ra khỏi tủ bảo quản từ 5-10 phút trước khi tiêm (nên để ở nơi thoáng mát, tránh ánh nắng trực tiếp).
- Xem xét kỹ các hướng dẫn trước khi đưa vào sử dụng thuốc.
- Không tiêm vaccine khi heo có dấu hiệu bị bệnh, đang mắc bệnh, quá non, vừa mới tách mẹ, thay đổi chỗ ở, thay đổi thời tiết hoặc thức ăn.
Lịch tiêm vaccine đầy đủ nhất cho heo
Trước khi bước vào cách tiêm thuốc cho heo hiệu quả nhất, bà con nông dân cần nắm rõ lịch tiêm vaccine . Sau đây là lịch tiêm vaccine được áp dụng phổ biến nhất hiện nay, tuy nhiên tùy theo điều kiện môi trường từng vùng,lịch tiêm có thể sẽ thay đổi để phù hợp với dịch tễ từng vùng miền.
- Heo con 2-3 ngày tuổi:
- Tiêm lần 1 bổ sung sắt (Fe-B12) với liều 1-1,5ml/con.
- Tiêm vaccine phòng bệnh E.coli.
- Phòng bệnh cầu trùng: Cho uống Baycoc One 100 liều 1ml/2,5kg thể trọng hoặc 1ml/con, chỉ cần dùng một lần.
- Heo 12-13 ngày tuổi:
- Tiêm lần 2 bổ sung sắt.
- Tiêm lần 1 vaccine phòng bệnh suyễn heo.
- Heo 14 ngày tuổi:
- Tiêm vaccine Circo để phòng bệnh hội chứng còi cọc.
- Heo 20-27 ngày tuổi:
- Tiêm lần 1 vaccine tai xanh.
- Tiêm lần 1 vaccine xoắn khuẩn, sau đó tiêm nhắc lại lần 2 sau 1 tuần.
- Tiêm lần 2 vaccine phòng bệnh suyễn heo.
- Tiêm lần 1 vaccine phòng bệnh phó thương hàn.
- Tiêm vaccine phòng bệnh giả dại.
- Trường hợp heo mẹ chưa được tiêm phòng vaccine dịch tả heo trước khi sinh cần tiêm 1 lần vaccine dịch heo . Nếu heo mẹ đã tiêm phòng, thì tiêm lần 1 cho heo con vào 35-38 ngày tuổi và nhắc lại lần 2 khi heo 60 ngày tuổi.
- Heo 28-30 ngày tuổi:
- Cần tiêm vaccine phòng bệnh phù đầu heo con.
- Tiêm lần 1 vaccine phòng bệnh lở mồm long móng.
- Heo 30-34 ngày tuổi:
- Tiêm lần 2 vaccine phòng bệnh phó thương hàn.
- Heo 45 ngày tuổi:
- Tiêm lần 2 vaccine dịch tả heo.
- Tiêm lần 2 vaccine tai xanh.
- Heo 60 ngày tuổi:
- Tiêm lần 2 vaccine phòng bệnh lở mồm long móng.
- Heo 70 ngày tuổi:
- Tiêm vaccine phòng bệnh đóng dấu.
- Heo 90-100 ngày tuổi:
- Tiêm lần 3 vaccine phòng dịch tả heo.
Trường hợp với heo nái sau bị từ 6 tháng tuổi trở lên:
- 6 tuần trước khi phối giống: Tiêm lần 1 vaccine Parvovac phòng sảy thai.
- 3 tuần trước khi phối giống: Tiêm lần 2 vaccine Parvovac phòng sảy thai
Một số nguyên tắc cần biết rõ khi tiêm thuốc cho heo
Khi tiêm vaccine cho heo, cần tuân thủ các nguyên tắc sau:
- Tránh tiêm cùng lúc nhiều loại vaccine; mỗi loại vaccine nên tiêm cách nhau ít nhất 7 ngày.
- Thời gian để tạo miễn dịch sau khi tiêm vaccine là khoảng 3 tuần, tối thiểu là 20 ngày.
- Đối với heo nái, thời gian an toàn để tiêm vaccine là từ 70 ngày sau khi phối giống đến 3 tuần trước ngày dự sinh. Thời gian mang thai của heo nái thường kéo dài từ 113-115 ngày.
Các vị trí tiêm thuốc cho heo
- Tiêm bắp
- Tiêm vào bắp cổ:
- Heo con: Tiêm ở phía sau gốc tai, gấp tai lại để xác định vùng tiêm, cách gốc tai 1-2 cm.
- Heo trưởng thành: Vùng tiêm tương tự như heo con, nhưng cách gốc tai 3-5 cm.
- Tiêm vào bắp mông: Tiêm vào hai hõm mông.
- Tiêm vào bắp cổ:
- Tiêm vào xoang phúc mạc, xoang bụng
- Heo con: Dốc ngược heo con xuống, dùng kim 7. Vạch một đường thẳng giữa hàng vú thứ nhất và thứ hai, sau đó vạch một đường vuông góc cắt ngang qua chỗ hõm bẹn.
- Heo nái: Vạch một đường thẳng giữa hàng vú thứ nhất và thứ hai, sau đó vạch một đường vuông góc cắt qua chỗ hõm nhất.
- Tiêm tĩnh mạch
- Tĩnh mạch tai: Lựa chọn một trong bốn đường tĩnh mạch lớn nhất.
- Tiêm dưới da
- Vị trí tiêm tương tự như tiêm bắp, nhưng sử dụng kim ngắn hơn.
- Truyền nước cho heo nái
- Dựng đứng chai dịch truyền, sau đó đâm đầu nhọn của bộ dây truyền vào nút cao su của chai dịch.
- Treo chai dịch lên giá cố định.
- Xả van cho đến khi dung dịch trong dây truyền không còn bọt khí. Nếu có bọt khí, cần xử lý để tránh sốc cho vật nuôi. Sau khi xử lý bọt khí, tiến hành truyền dịch cho heo.
- Tốc độ dòng chảy của dịch truyền được điều chỉnh dựa trên tình trạng sức khỏe của heo.
Cách tiêm thuốc cho heo hiệu quả nhất
Để đảm bảo heo sau khi tiêm ổn định và phát triển nhất, cách tiêm thuốc cho heo cần được chú trọng ngay từ bước đầu, các khâu chuẩn bị thuốc, kim tiêm , cách pha vaccine cần được chuẩn bị kỹ.
Chuẩn bị kim tiêm
- Heo con: Sử dụng kim số 7, dài 1 cm.
- Heo cai sữa: Sử dụng kim số 9, dài 1,25 cm.
- Heo choai: Sử dụng kim số 12, dài 2,5 cm.
- Heo thịt: Sử dụng kim số 16, dài 2,75 cm.
- Heo nái và heo nọc: Sử dụng kim số 18, dài 3,75 cm.
Số lượng kim tiêm cần được chuẩn bị đầy đủ. Đối với heo nái và heo nọc, sử dụng một kim tiêm riêng cho mỗi con. Đối với heo con và heo thịt, sử dụng một kim tiêm riêng cho mỗi ô nuôi. Dụng cụ tiêm cần được chuẩn bị kỹ lưỡng, đặt trong khay sạch và bảo quản trong thùng đá, tránh để trực tiếp trong thùng đá để ngăn ngừa nhiễm bẩn cho kim tiêm và xi lanh.
Cách pha vaccine
Một yếu tố quan trọng để đảm bảo hiệu quả tiêm ngừa là phải pha vaccine đúng kỹ thuật. Cách pha đúng là rút 50 ml nước pha vào lọ vaccine, sau đó rút ra và lặp lại quá trình này 10 lần, cuối cùng đưa vào nước pha và lặp lại quá trình này hai lần.
Cần chú ý không để lại dư vaccine trong lọ khi pha, vì điều này có thể dẫn đến việc tiêm không đủ liều lượng, làm giảm hiệu quả kháng thể.
Sau khi pha, vaccine cần được bảo quản trong thùng đá, không nên phủ đá lên nắp chai để tránh nhiễm bẩn và đảm bảo nhiệt độ ổn định. Chuồng trại cần được vệ sinh sạch sẽ, loại bỏ các con heo ốm yếu hoặc có triệu chứng hô hấp, tiêu chảy sang khu vực cách ly. Heo cần được tắm và chuồng cần được rửa sạch từ 6 – 24 giờ trước khi tiêm vaccine. Việc tiêm vaccine phải được thực hiện đúng kỹ thuật để heo nhận đủ lượng vaccine cần thiết.
Với heo dưới 18 kg, cần bắt từng con để tiêm. Tránh mang theo chai vaccine khi tiêm để đảm bảo giữ nhiệt độ bảo quản, tránh giảm chất lượng vaccine.
Với heo trên 18 kg, có thể sử dụng dụng cụ ép phù hợp để cố định heo, giúp giảm thiểu sự di chuyển và căng thẳng cho heo khi tiêm vaccine.
Phản ứng sau khi tiêm thuốc cho heo
Việc tiêm thuốc cho heo sẽ gây ra một bài tác dụng phụ phản ứng với cơ thể của vật nuôi
- Sốt, nôn mửa, thở nhanh hoặc run rẩy.
- Chảy máu hoặc rò rỉ vaccine tại chỗ tiêm.
- Áp xe hoặc sưng tấy tại vùng tiêm.
Những phản ứng phụ này thường ở mức độ nhẹ và thường tự biến mất sau vài ngày.
Tuy nhiên, nếu các triệu chứng trở nên nghiêm trọng, có thể dẫn đến tử vong cho heo. Vì vậy, sau khi tiêm các loại vaccine, người nuôi cần theo dõi cẩn thận tình trạng sức khỏe của đàn heo trong vài giờ đầu để kịp thời xử lý nếu có bất thường.
Kết luận:
Những thông tin trên cung cấp chi tiết về lịch tiêm vaccine cho heo từ khi mới sinh đến khi trưởng thành. Hy vọng bài viết này đã giúp bạn hiểu rõ hơn cách tiêm thuốc cho heo cũng như về lịch tiêm vaccine theo từng giai đoạn tuổi của heo, nhằm giảm nguy cơ mắc bệnh và đảm bảo heo phát triển khỏe mạnh, đem lại năng suất cao.
