Tôm thẻ chân trắng là một loài tôm có giá trị kinh tế cao, được nuôi rộng rãi ở nhiều quốc gia trên toàn thế giới, bao gồm cả Việt Nam. Để đạt được hiệu quả cao trong việc nuôi tôm thẻ chân trắng, người nuôi cần chú ý đến các yếu tố chính như: giống tôm, chất lượng nước, thức ăn, môi trường và phòng bệnh. Trong bài viết này, Loài Vật AZ sẽ cung cấp hướng dẫn chi tiết về các phương pháp nuôi tôm thẻ chân trắng hiệu quả nhất.
Nguồn gốc của tôm thẻ chân trắng
Tôm thẻ chân trắng (tên khoa học: Litopenaeus vannamei) có nguồn gốc từ vùng biển xích đạo Đông Thái Bình Dương, chủ yếu phân bố từ biển Peru đến Nam Mexico, và mở rộng đến các vùng biển của Ecuador và Brazil. Hiện nay, loài tôm này đã được di giống và nuôi ở nhiều quốc gia Đông Á và Đông Nam Á như Trung Quốc, Thái Lan, Philippines, Indonesia, Malaysia và Việt Nam.
Đặc tính của tôm thẻ chân trắng
Tôm thẻ chân trắng là loài tôm phổ biến tại miền Nam Việt Nam và khá dễ nuôi. Chúng có màu trắng đục và không có đốm vằn trên thân. Chân bò của chúng có màu trắng ngà, chân bơi màu vàng, và các vành chân đuôi có màu đỏ nhạt và xanh. Râu tôm có màu đỏ gạch và dài gấp rưỡi chiều dài thân. Tôm thẻ chân trắng có hai răng cưa ở bụng và khoảng 8 – 9 răng cưa ở lưng.
Tôm thẻ chân trắng ăn tạp, nhưng không cần thức ăn có hàm lượng đạm cao như tôm sú. Loài tôm này nổi bật với khả năng kháng bệnh tốt, chịu đựng điều kiện môi trường nuôi thay đổi, và có tốc độ sinh trưởng nhanh. Chúng có thể nuôi với mật độ từ 50 – 80 con/m2.
Tôm thẻ chân trắng lớn nhanh hơn so với tôm sú. Trong điều kiện tự nhiên, thời gian để tôm từ giai đoạn tôm bột đạt cỡ 40 g/con là khoảng 180 ngày, hoặc từ trọng lượng 0,1 g có thể tăng lên 15 g trong khoảng 90 – 120 ngày.
Môi trường sống
Tôm thẻ chân trắng thường sinh sống ở những khu vực đáy biển sâu với độ mặn cao, nhưng cũng có khả năng sống ở vùng nước lợ và nước ngọt (với điều kiện độ mặn phù hợp ở đáy nước).
Là loài tôm nhiệt đới, chúng có khả năng thích nghi tốt với các điều kiện về nhiệt độ và độ mặn. Trong môi trường biển tự nhiên, tôm chân trắng thường sống trên đáy bùn ở độ sâu khoảng 72 m, với độ mặn trong phạm vi 5 – 50%. Chúng thích hợp với nhiệt độ từ 25 – 32°C, độ mặn nước biển từ 28 – 34‰, và pH từ 7,7 – 8,3, nhưng vẫn có thể tồn tại trong phạm vi nhiệt độ từ 12 – 28°C.
Sinh sản
Tôm thẻ chân trắng thường sinh sản từ tháng 12 đến tháng 4, tuy nhiên, thời gian sinh sản có thể thay đổi tùy theo điều kiện môi trường hiện tại. Tôm cái thường lớn hơn tôm đực, và khả năng sinh sản của chúng có thể lên đến 100.000 – 250.000 trứng.
Loài tôm này đẻ trứng bên ngoài cơ thể thay vì giữ trứng trong bụng. Các trứng sau khi được đẻ ra sẽ phát triển thành ấu trùng và dần trở thành tôm con.
Giá trị dinh dưỡng
Mỗi 100g tôm thẻ chứa khoảng 24g protein tinh khiết, 189 mg cholesterol, 111 mg natri, 0.3g chất béo, 99 calo và 0.2g carbs. Ngoài ra, tôm thẻ còn cung cấp nhiều vitamin và khoáng chất, đặc biệt là canxi. Theo các nghiên cứu, tôm thẻ chứa hơn 20 loại vitamin và khoáng chất như vitamin B12, kẽm, sắt, photpho, và magie.
Giống như tôm sú, tôm thẻ chân trắng cũng giúp giảm cân, chống oxy hóa, và cung cấp các chất chống bệnh nhờ vào lượng i-ốt (cần thiết cho tuyến giáp và sức khỏe não), selenium (giúp giảm viêm, cải thiện sức khỏe tim mạch và ngăn ngừa một số loại ung thư).
Lợi ích của việc nuôi tôm thẻ chân trắng
Kinh tế
Nuôi tôm thẻ chân trắng mang lại hiệu quả kinh tế cao vì chúng có tốc độ tăng trưởng nhanh, đạt kích thước thu hoạch trong 3-4 tháng. Điều này giúp nông dân thu hoạch nhanh chóng, tiết kiệm chi phí và đảm bảo lợi nhuận ổn định. Hơn nữa, tôm thẻ chân trắng là một trong những sản phẩm thủy sản xuất khẩu chính của Việt Nam, tạo ra nhiều cơ hội kinh doanh cho người nuôi.
Dinh dưỡng
Tôm thẻ chân trắng là nguồn dinh dưỡng phong phú, với hàm lượng cao protein, vitamin, và khoáng chất. Chúng cung cấp vitamin B12, chất chống oxy hóa, axit béo omega-3 và các khoáng chất thiết yếu. Với hàm lượng chất béo thấp, chúng là lựa chọn tốt cho chế độ ăn kiêng, và protein cao giúp tăng cường sức khỏe cơ bắp. Axit béo omega-3 trong tôm thẻ chân trắng giúp giảm viêm, cải thiện hệ miễn dịch và chức năng nhận thức. Chúng cũng cung cấp magiê, phốt pho và kẽm, tạo ra một bữa ăn bổ dưỡng.
Môi trường
Tôm thẻ chân trắng có khả năng phát triển trong nhiều môi trường như bùn, nước lợ, nước ngọt và nước mặn, giúp người nuôi linh hoạt chọn phương pháp nuôi phù hợp với điều kiện của mình.
Việc nuôi tôm thẻ chân trắng không chỉ giúp duy trì môi trường sạch bằng cách lọc các chất ô nhiễm và giảm lượng nitơ, phốt pho trong nước thông qua việc tiêu thụ tảo và chất hữu cơ, mà còn góp phần duy trì chất lượng nước và tạo môi trường sống lành mạnh cho các loài sinh vật khác.
Hướng dẫn nuôi tôm thẻ chân trắng hiệu quả
Lựa chọn con giống chất lượng
Việc chọn con giống tốt là điều cốt yếu để đảm bảo thành công trong nuôi tôm. Tôm giống thẻ chân trắng cần đáp ứng các tiêu chí về sức khỏe, khả năng chống bệnh, tốc độ phát triển và khả năng thích ứng với môi trường. Nên mua tôm giống từ những nhà cung cấp uy tín, có nguồn gốc rõ ràng và đã qua kiểm dịch nghiêm ngặt.
Đảm bảo chất lượng nước
Nước là môi trường sống chính của tôm, vì vậy việc duy trì chất lượng nước là rất quan trọng. Các chỉ số lý tưởng cho nước nuôi tôm thẻ chân trắng bao gồm:
- Độ pH: 7,5 – 8,5
- Độ mặn: 10 – 35%
- Oxy hòa tan: >4 mg/lít
- Amoniac: <0,1 mg/lít
- Nitrit: <0,01 mg/lít
- Nitrat: <10 mg/lít
Người nuôi cần thường xuyên theo dõi và điều chỉnh các chỉ số này bằng cách sử dụng các thiết bị đo lường, thay nước khi cần, và bổ sung vi sinh vật có lợi cũng như các hóa chất cần thiết.
Quản lý chế độ dinh dưỡng
Tôm thẻ chân trắng là loài ăn tạp, vì vậy việc cung cấp thức ăn đầy đủ và hợp lý là rất quan trọng. Thức ăn cho tôm cần chứa đủ protein, chất béo, carbohydrate, vitamin và khoáng chất để đảm bảo sự phát triển tối ưu. Trong tháng đầu tiên của quá trình nuôi, nên chia thức ăn thành 4 – 5 bữa mỗi ngày để tôm dần làm quen với môi trường mới.
Quản lý môi trường nuôi
Điều kiện môi trường nuôi tôm cần được quản lý chặt chẽ để đảm bảo sự phát triển tốt nhất cho tôm. Các yếu tố cần kiểm soát bao gồm ánh sáng, độ ẩm, nhiệt độ và việc loại bỏ chất thải định kỳ để tăng cường sự phát triển của vi sinh vật có lợi trong ao nuôi.
Phòng ngừa và điều trị bệnh
Dù tôm thẻ chân trắng có khả năng chống bệnh tốt, việc phòng ngừa và điều trị bệnh vẫn là rất quan trọng để giảm thiểu thiệt hại và bảo vệ sức khỏe của tôm. Đảm bảo vệ sinh môi trường và sử dụng thuốc cũng như hóa chất đúng cách là cần thiết để duy trì sức khỏe của tôm và giảm nguy cơ mắc bệnh.
